تا به حال برایتان پیش آمده است که قصد سفر با هواپیما را داشته باشید، اما نگران اضافه بار خود باشید؟ آیا قصد مهاجرت به کشور دیگری را دارید و میخواهید بخشی از وسایل منزلتان را با خود ببرید، اما نمیدانید چطور میتوانید در این بار اقدام کنید؟ اگر شما هم دغدغه ارسال بار هوایی خارجی را دارید، فریت بار میتواند یک روش امن برای ارسال کالاهای شما به کشور مقصد باشد.
فریت بار چیست؟
فریت بار برگرفته از واژه لاتین (Freight) به معنای حمل و نقل است که جزو رایجترین اصطلاحات بین المللی مربوط به فرآیند ارسال و حمل بار هوایی، زمینی، ریلی و دریایی به حساب میآید. البته در حال حاضر فریت کردن خرده بارها در ایران از طریق مرزهای هوایی انجام میشود.
فریت بار مسافری و تجاری که توسط شرکت های فریت بار ارائه میشوند، گزینه مناسبی برای افرادی است که قصد ارسال کالا به کشوری دیگر و یا قصد مهاجرت دارند و می خواهند وسایل و اسباب خود را با خود ببرند. همچنین فریت کردن بار برای مسافرانی که بار زیادی به همراه دارند، به نسبت هزینه اضافه بار مسافر مقرون به صرفه میباشد.
مزایای فریت بار
فریت بار به عنوان یکی از روشهای کارآمد حمل و نقل هوایی، گزینهای ایدهال برای مسافران و مهاجران است که مزایای متعددی دارد. در ادامه، به برخی از مهمترین مزایای آن اشاره میشود:
- صرفهجویی اقتصادی: هزینه فریت بار به مراتب کمتر از جریمههای اضافه بار در پروازهای مسافری است.
- محدودیتهای وزنی کمتر: فریت بار محدودیتهای وزنی کمتری نسبت به بار همراه مسافر دارد و امکان ارسال حجم بیشتری از وسایل را فراهم میکند.
- امنیت بالا: بارها با بستهبندی حرفهای و بیمهنامههای بینالمللی محافظت میشوند و ریسک گمشدن یا آسیبدیدگی کاهش مییابد.
- سرعت ارسال: به ویژه در مسیرهای هوایی، معمولاً ظرف چند روز بار را به مقصد میرساند.
- انعطافپذیری برای مهاجران: برای افرادی که قصد جابهجایی طولانیمدت دارند، اجازه میدهد وسایل شخصی و لوازم منزل را بدون دغدغه حمل کنند.
در نهایت، این مزایا فریت بار را به گزینهای کارآمد و مطمئن برای حمل و نقل تبدیل کرده است.
انواع فریت بار
فریت کردن بار با توجه به موقعیت کشور مبدا و همچنین کشور مقصد به روشهای متفاوتی انجام میشود. در ادامه به بررسی انواع روشهای فریت کردن خواهیم پرداخت:
- فریت بار هوایی
- فریت بار زمینی
- فریت بار ریلی
- فریت بار دریایی
فریت بار هوایی که در ایران مرسومترین روش فریت است، به نسبت سایر روشهای حمل و نقل ایمنتر بوده و همچنین سرعت ارسال بالاتری دارد. به همین دلیل است که ارسال کالا با هواپیما در ایران بهترین انتخاب برای مسافرانی است که قصد ارسال بار و سفر به کشورهای اروپایی، آمریکایی و حتی کشورهای آسیایی بدون محدودیت وزنی بار را دارند.
فریت یا حمل و نقل زمینی برای مسافتهای نه چندان طولانی که بین کشور مبدا و کشور مقصد راه زمینی وجود داشته باشد، امکان پذیر است. البته در این روش هزینه ارسال با خودروهای ترانزیتی بالا بوده و با توجه به زمانی که صرف حمل و نقل بار می شود، روشی مقرون به صرفه نیست. در فریت ریلی که حمل و نقل کالا از طریق قطار انجام میشود، شرایط مشابه حمل و نقل زمینی میباشد. زمانی که وزن بار بیش از 300 کیلوگرم باشد و بین کشورها مسیر دریایی وجود داشته باشد، فریت دریایی نیز امکان پذیر است.
مراحل فریت بار
با توجه به اینکه فریت هوایی در ایران مرسومترین روش فریت کردن بار است، مهم است که مسافران و متقاضیان استفاده از خدمات پست فریت با مراحل آن آشنا شوند. در ادامه لیستی از مراحل را به عنوان راهنمای فریت بار خواهیم داشت:
- مراجعه به بخش فریت در فرودگاه مبدا و دریافت مجوز
- بسته بندی اصولی بار
- انتقال بار به دایره ارزیابی گمرک و اقدام به مراحل اولیه امور گمرکی
- دریافت پته سبز از گمرک
- مراجعه به دفاتر شرکتهای حمل و نقل و تهیه بارنامه
- مراجعه به دایره فوریت و نصب تگ بر روی بار
البته ترجیح بسیاری از مسافرین این است که کل این فرآیند را به یک شرکت فریت بار معتبر بسپارند. به این صورت که کارشناسان به محل میروند و بار را به روشی اصولی بسته بندی میکنند و بعد از آن بار را به شرکت حمل و نقل منتقل میکنند. بعد از آن نوبت به امور گمرکی و دریافت بیمه نامه معتبر بین المللی میرسد. زمانیکه مراحل گمرکی و امور مربوط به دریافت بیمه نامه انجام شود، شرکت و حمل نقل بار باید بارنامه فریت را صادر کند. پس از این بار آماده بارگیری و انتقال به کشور مقصد میباشد. (به منظور پیگیری وضعیت بار، همزمان با بارگیری آن یک کد رهگیری به فرد صاحب بار داده میشود.)
در صورتی که مسافر فرودگاه امام هستید استفاده از خدمات CIP فرودگاه امام میتواند سفری آسوده و با خیال راحت برای شما فراهم کند.
کاربردهای فریت بار
فریت بار کاربردهای متنوعی دارد و عمدتاً برای افرادی که با محدودیتهای حمل بار در سفرهای هوایی مواجه هستند، مفید است. برخی از رایجترین کاربردها عبارتند از:
- ارسال بار اضافی مسافران: مثلاً توریستها یا دانشجویان که بیش از حد مجاز بار دارند، میتوانند از این روش برای انتقال لوازم شخصی خود استفاده کنند.
- در زمینه مهاجرت: ابزاری ضروری برای ارسال لوازم منزل، مبلمان، کتابها و وسایل الکترونیکی به کشور مقصد است و به مهاجران کمک میکند تا بدون نگرانی از هزینههای گزاف، زندگی جدید خود را آغاز کنند
- ارسال حیوانات خانگی: مانند سگ و گربه، با رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی
- برای تجار کوچک یا افراد عادی: ارسال کالاهای غیرتجاری مانند هدایا یا نمونههای شخصی به خارج
به طور کلی، فریت بار نقش کلیدی در تسهیل حمل و نقل ایفا میکند.
مدارک فریت بار
مدارک مورد نیاز برای فریت بار مسافری و تجاری متفاوت خواهد بود. اما از آنجایی که فریت کردن بار مسافری موضوعی عمومیتر است، در ادامه به بررسی مدارک مورد نیاز برای فریت و ارسال هوایی کالا خواهیم پرداخت:
- اصل و کپی پاسپورت
- اصل و کپی کارت ملی
- کپی بلیط مسافر
- تکمیل فرم ارسال بار
- تکمیل لیست محتویات بار
ارسال بار با توجه به کشور مقصد به طور معمول 3 تا 4 روز قبل از خروج مسافر از کشور اتفاق میافتد که حضور مسافر در مراحل بازرسی کالا و انجام امور گمرکی ضروری است. اما در صورتی که مسافر قبل از تاریخ حمل بار به کشور مقصد سفر کرده باشد، شرایط کمی متفاوت خواهد بود. در این صورت مدارکی که در لیست زیر ذکر شدهاند، مورد نیاز میباشند:
- کپی کارت ملی اعضای خانواده یا وکیل
- شناسنامه اعضای خانواده یا وکالتنامه
- کپی بلیط مسافر که قبل از تاریخ حمل بار سفر کرده است.
- تکمیل فرم ارسال بار
- تکمیل لیست محتویات بار
هزینه فریت بار
در محاسبه هزینه فریت بار عوامل متفاوتی مانند ماهیت کالا (حیوان زنده، خطرناک، بیخطر)، نوع بسته بندی کالا، هزینه مجوزهای حمل بار خارجی، کشور مقصد، نرخ ارز، ایرلاین حمل کننده بار و حجم بار اثرگذار هستند، که از بین عوامل ذکر شده، تنها عاملی که برای محاسبه آن میتوان از یک فرمول ثابت استفاده کرد، محاسبه وزن حجمی بار است. طبق فرومول زیر میتوان وزن حجمی بار را محاسبه نمود.
فرمول محاسبه وزن حجمی بار:
6000 / (بیشترین طول* بیشترین عرض* بیشترین ارتفاع)
نکته: تمامی ابعاد ذکر شده بر حسب واحد سانتیمتر میباشند.
بسیاری از کالاها مانند میز، مبلمان و صندلی فضای زیادی از انبار هواپیما را اشغال میکنند، در صورتی که به نسبت فضایی که اشغال میکنند، وزن زیادی ندارند. از همین رو، طبق قوانین بینالمللی اتحادیه جهانی هوانوردی (IATA)، ابتدا وزن واقعی یا اصطلاحاً همان وزن باسکولی (Gross Weight) کالا اندازهگیری میشود و پس از بستهبندی طبق فرمول مشخص، وزن حجمی بار (Volumetric Weight) محاسبه میگردد. سپس با مقایسه این دو وزن، هر کدام که بیشتر باشد، بهعنوان وزن قابل پرداخت (Chargeable Weight) تایید میشود. این قوانین بهویژه در مواردی مانند حمل دوچرخه با هواپیما اهمیت دارند، چراکه دوچرخهها معمولاً حجم زیادی اشغال میکنند اما وزن کمی دارند، و وزن حجمی میتواند در تعیین هزینه نقش کلیدی داشته باشد.
چه وسایلی را میتوان فریت کرد؟
در فریت بار مسافری، طیف وسیعی از وسایل شخصی و غیرتجاری مجاز به ارسال هستند، مشروط بر اینکه با قوانین گمرکی و استانداردهای ایمنی ایرلاینها سازگار باشند. وسایل قابل فریت شامل موارد زیر میشوند:
- لوازم شخصی مانند لباس، کفش، کتاب، لوازم آرایشی و بهداشتی، و وسایل الکترونیکی کوچک (مانند لپتاپ یا گوشی موبایل)، به شرطی که به درستی بستهبندی شوند تا از آسیب جلوگیری شود.
- وسایل بزرگتر مانند مبلمان، لوازم آشپزخانه، فرشهای کوچک، دوچرخه یا حتی آلات موسیقی، اما نیاز به بستهبندی حرفهای و محاسبه وزن حجمی دارند
- حیوانات خانگی زنده مانند سگ، گربه یا پرندگان، با رعایت مقررات بهداشتی (مانند واکسیناسیون و قفس استاندارد)
- مواد غذایی غیرفاسدشدنی مانند خشکبار یا ادویهجات در مقادیر محدود
- هر وسیلهای که جنبه تجاری نداشته باشد و مجوزهای لازم را دریافت کند
توصیه میشود پیش از اقدام، لیست دقیق را با شرکت حمل و نقل چک کنید تا از رعایت همه مقررات اطمینان حاصل شود.
چه وسایلی را نمیتوان فریت کرد؟
فریت بار با محدودیتهای ایمنی و قانونی همراه است و برخی وسایل به دلیل خطرات احتمالی یا قوانین بینالمللی، ممنوعه محسوب میشوند. وسایل ممنوعه عبارتند از:
- مواد مخدر، مشروبات الکلی و هرگونه ماده روانگردان به طور مطلق ممنوع هستند
- سلاحهای گرم، مهمات، چاقوهای بزرگ یا هر وسیلهای که به عنوان سلاح تلقی شود، بدون مجوز ویژه قابل ارسال نیست
- مواد خطرناک مانند مواد قابل اشتعال (مانند بنزین یا اسپریهای تحت فشار)، مواد منفجره، شیمیاییهای سمی، گازهای فشرده و مایعات قابل اشتعال
- باتری و وسایل الکتریکی خاص، باتریهای لیتیومی بزرگ (مانند باتری خودرو)، آهنرباهای قوی
- ارز خارجی بیش از حد مجاز (معمولاً بیش از ۱۰ هزار دلار بدون اظهار)، زیورآلات طلا و نقره بیش از ۱۵۰ گرم
- آثار هنری اصیل ایرانی (مانند تابلوهای نقاشی قدیمی یا فرشهای عتیقه) بدون مجوز میراث فرهنگی
- حیوانات وحشی یا گونههای حفاظتشده بدون مجوزهای بینالمللی
رعایت این محدودیتها برای جلوگیری از مشکلات گمرکی ضروری است و میتواند از توقیف بار یا جریمه جلوگیری کند.
فریت بار هوایی، انتخاب هوشمند برای حمل بار ایمن و سریع
فریت بار، به عنوان یک روش کارآمد حمل و نقل بار، انواع مختلفی مانند هوایی، دریایی، زمینی و ریلی را شامل میشود. با این حال، فریت بار هوایی به دلیل امنیت بالاتر، سرعت بیشتر و انعطافپذیری در ارسال وسایل شخصی، گزینه برتر برای مسافران و مهاجران محسوب میگردد. کافی است پیش از اقدام، با مراحل، مزایا، کاربردها، محدودیتها و وسایل مجاز و ممنوعه آشنا شوید تا بار خود را با خیال راحت به مقصد برسانید و از هزینههای اضافی و مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. این روش نه تنها فرآیند جابهجایی را ساده میکند، بلکه تجربهای مطمئن و اقتصادی برای شما فراهم میآورد.
سوالات متداول فریت بار
۱. فریت بار چیست و چه تفاوتی با بار همراه مسافر دارد؟
فریت بار روشی برای ارسال بارهای شخصی و غیرتجاری از طریق حمل و نقل هوایی است که مستقل از پرواز مسافر انجام میشود. برخلاف بار همراه که محدودیت وزنی شدیدی (معمولاً ۲۰-۳۰ کیلوگرم) دارد، فریت بار امکان ارسال حجم بیشتری از وسایل را با هزینه کمتر فراهم میکند.
۲. هزینه فریت بار چگونه محاسبه میشود؟
هزینه بر اساس وزن واقعی یا وزن حجمی (با فرمول طول × عرض × ارتفاع / ۶۰۰۰) تعیین میشود، که بیشترین مقدار آنها ملاک است. عوامل دیگری مانند مسافت، نوع بار و شرکت حمل و نقل نیز تأثیرگذار هستند. معمولاً ارزانتر از جریمه اضافه بار ایرلاینهاست.
۳. چقدر زمان میبرد تا بار فریتشده به مقصد برسد؟
در فریت بار هوایی، معمولاً ۳ تا ۷ روز طول میکشد، بسته به مسیر و مراحل گمرکی. بار باید ۳-۴ روز پیش از پرواز مسافر ارسال شود تا هماهنگی لازم انجام گیرد.
۴. آیا برای فریت بار نیاز به بیمه است؟
بیمه اجباری نیست، اما به شدت توصیه میشود. بیمهنامههای بینالمللی ریسک گمشدن، آسیب یا سرقت بار را پوشش میدهند و هزینه آن نسبت به ارزش بار ناچیز است.
۵. چگونه بار را برای فریت بستهبندی کنیم؟
بستهبندی باید حرفهای و مقاوم باشد؛ از کارتنهای محکم، فوم و نایلون حبابدار استفاده کنید. وسایل شکستنی را جداگانه بستهبندی کرده و برچسبهای لازم (مانند “شکستنی” یا “این سمت بالا”) را بزنید. شرکتهای فریت معمولاً خدمات بستهبندی ارائه میدهند.
۶. چه مدارکی برای فریت بار لازم است؟
مدارک شامل پاسپورت مسافر، بلیط پرواز، لیست دقیق وسایل (پکینگ لیست)، فاکتور ارزش بار و پته سبز گمرک (در ایران) است. حضور مسافر یا نماینده قانونی در گمرک الزامی است.
۷. آیا میتوان حیوانات خانگی را فریت کرد؟
بله، حیوانات خانگی مانند سگ، گربه یا پرندگان با رعایت مقررات بهداشتی (واکسیناسیون، گواهی سلامت و قفس استاندارد) قابل فریت هستند. اما گونههای وحشی یا حفاظتشده نیاز به مجوزهای ویژه دارند.
